استعارۀ مفهومی در قطعه ای به زبان ختنی

از دستاوردهای زبان شناسیِ شناختی کشف این حقیقت است که زبان ها اغلب برای ملموس کردن برخی مفاهیم انتزاعی از استعاره های مفهومی بهره می برند. استعاره های مفهومی به توضیح حوزة مقصد که حوزه ای انتزاعی است از طریق حوزة مبدأ که حوزه ای ملموس است می پردازند. یعنی از طریق مقایسة حوزة انتزاعی مورد نظر با حوزه ای ملموس درک آن را برای شنوندگان راحت تر می کنند. در این پژوهش به تحلیل استعاره های مفهومی موجود در متنی کهن به زبان ختنی می پردازیم. زبان ختنی زبانی ایرانی و از شاخة ایرانی میانة شرقی است. این پژوهش به بررسی بیستمین فصل از کتاب زمبسته می پردازد که حاوی اشعار مهم و معتبر بودایی است. فصل بیستم این رساله متنی است از زبان بودا که برای اندرز و خطاب به شمن های بودایی سروده شده است. بنابراین هدف آن آموزش مفاهیم مهم و بسیار پیچیدة آیین بودایی است و علت به کار رفتن استعاره های مفهومی متعدد در این متن نیز احتمالاً همین موضوع است. این مطالعه اولاً نشان می دهد که زبان ختنی نیز مانند دیگر زبان ها از چنین استعاره هایی بهره جسته است و در مرحلة دوم درک بهتر آموزه های بودا در این فراز از متن زمبسته را میسر می کند.